Waarom vervallen we steeds weer in dezelfde patronen?
Partners kunnen in verschillende variaties van patronen terechtkomen, maar wat overeenkomt is dat ze zich daarin gefrustreerd, hopeloos of eenzaam voelen. Ondanks dat ze veel van elkaar houden en allebei hun best doen (of deden) om de verbinding te herstellen, lukt het hen niet om elkaar te bereiken.
Een veelvoorkomend patroon is wanneer de ene partner probeert contact te maken (praten, uitleggen, kritiek geven, dingen zeggen als: “blijf hier, we gaan het erover hebben, je doet ook altijd…”), terwijl de andere partner juist afstand neemt om escalatie te voorkomen en de verbinding te behouden (verdedigen, afweren, ontkennen en dingen zeggen als: “zeur niet zo, nu niet, ik ga weg, laat me met rust”).
Een passende metafoor hiervoor is de schildpad en de chimpansee.
Een praktijkvoorbeeld
Mark en Robin hebben al 12 jaar een relatie en zijn de constante ruzies zat. Ze hebben van alles geprobeerd, maar kunnen er zelf niet mee stoppen. Daarom hebben ze mijn hulp ingeroepen om te leren hoe ze het anders kunnen aanpakken. Ze vertellen me hoe een typische ruzie bij hen thuis verloopt: Robin is degene die alles in huis regelt en graag de controle heeft. Dit geeft haar rust en een fijn gevoel. Ze voorziet vaak al wat er mis kan gaan en vertelt Mark dan wat hij moet doen om problemen te voorkomen.
Mark houdt er niet van als Robin hem vertelt wat hij moet doen. Het irriteert hem en maakt hem opstandig. Hij ziet zichzelf niet als een klein kind dat voortdurend aanwijzingen nodig heeft. Daarom doet hij niet meteen wat ze van hem vraagt en negeert haar. Dit frustreert Robin, en ze probeert een reactie van hem te krijgen. Voor ze het weten, belanden ze in een heftig conflict waarin ze dingen zeggen en doen waar ze later spijt van hebben.
Ze kunnen de ruzie niet stoppen omdat ze allebei op hun eigen manier hun best doen om de verbinding met hun partner in stand te houden. Helaas werkt de manier waarop ze dat doen niet. Ze vallen in een patroon dat de situatie alleen maar erger maakt. Door elkaars pijnpunten te raken, worden ze onredelijk en ontoegankelijk.
Niet kunnen kalmeren
Het lukt hen niet om de ruzie te beëindigen omdat ze allebei automatisch teruggrijpen naar wat ze als kind hebben geleerd om liefde en verbinding te behouden. Op zo’n moment functioneren ze vanuit een ander deel van hun brein, waardoor ze niet logisch kunnen denken, zich niet kunnen inleven in de ander en hun emoties niet kunnen kalmeren. De reactie van hun partner maakt het meestal nog erger, omdat die met hetzelfde probleem worstelt. Op zo’n moment overheersen boosheid, verdriet en pijn. Beide partners voelen zich eenzaam, niet gewaardeerd of onbegrepen wanneer ze elkaar niet meer kunnen bereiken.
